Η Ηπειρος είναι μια αληθινή συμφωνία της φύσης,, της Ιστορίας και της ανθρώπινης τέχνης. Στα Ιωάννινα, στην Αρτα, στη Θεσπρωτία και στην Πρέβεζα αποκαλύπτεται βήμα βήμα ένας ανεπανάληπτος πλούτος παράδοσης, πολιτισμού και σπάνιας φυσικής ομορφιάς που δύσκολα περιγράφεται με λόγια.
Θα μπορούσες απλώς να πεις πως η Ηπειρος είναι μια από τις πιο παρθένες και αμόλυντες περιοχές της Ελλάδας, μα κι αυτό ακόμα θα ήταν άδικο, γιατί δεν θα είχες αποκαλύψει παρά μονάχα ένα μικρό μέρος από την τεράστια σημασία της. Θα μπορούσες να σταθείς στο ασύγκριτης ομορφιάς φυσικό περιβάλλον, στις βουνίσιες εικόνες που παραπέμπουν σε «αυθεντική Ελλάδα», με τα δεκάδες παραδοσιακά χωριά που φιγουράρουν ανάμεσα στα πιο γραφικά ολόκληρης της χώρας.
Θα μπορούσες ακόμα να πεις για την τεράστια ιστορική σημασία της περιοχής, για τους αρχαιολογικούς της χώρους και τα ιστορικά μνημεία που σημάδεψαν ολόκληρες εποχές, για τους ήρωες που γεννήθηκαν και έδρασαν στην Ηπειρο και συνέδεσαν το όνομά τους με ιστορικούς αγώνες. Θα μπορούσες να μιλήσεις για τον λαϊκό πολιτισμό και τα επιτεύγματα των ντόπιων μαστόρων που άφησαν (και αφήνουν) τη σφραγίδα τους φαρδιά-πλατιά στη λαϊκή τέχνη. Χίλια δυο πράγματα μπορείς να πεις για την Ηπειρο και τους ανθρώπους της, για τα μνημεία και την παράδοσή της.
Και όλα θα είναι αληθινά· μα την αληθινή αίσθηση που σου χαρίζει η Ηπειρος θα πρέπει να τη νιώσεις από πρώτο χέρι. Μόνο σαν έρθεις στα Ιωάννινα και περπατήσεις στα παλιά σοκάκια, μόνο σαν διασχίσεις τη λίμνη και φτάσεις στο Νησάκι θα αρχίσεις να παίρνεις μια αληθινή γεύση από τη μεγάλη πρωτεύουσα της Ηπείρου.
Τα Ιωάννινα είναι η πόλη με το πλούσιο παρελθόν και το απίστευτα νεανικό παρόν. Την Κυριακή το μεσημέρι οι θορυβώδεις ακαδημαϊκές συντροφιές - η πόλη φιλοξενεί τόσους φοιτητές, όσοι σχεδόν και μόνιμοι κάτοικοι - εμφανίζονται στην πιάτσα. Το εντυπωσιακό ξέσπασμα ζωντάνιας συμβαίνει φυσικά στα καφέ, τα μπαρ, τα εστιατόρια, στην όχθη της Παμβώτιδας. Γενικώς, αυτός ο παραλίμνιος δρόμος - και οι δύο διακλαδώσεις του - είναι οι βασικές αρτηρίες της ζωής (και της ομορφιάς) της πόλης.
Οι ψαράδες είναι από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες της λίμνης, τα καλά ξωτικά της. Εμφανίζονται σε όλο τον παράκτιο δρόμο, μέχρι πέρα στο τέρμα του, καθώς διαλύεται η πρωινή ομίχλη που κάθεται πάνω στην επιφάνεια της λίμνης. Εχουν πάρει τις επίκαιρες θέσεις τους αξημέρωτα και έχουν στήσει τα καλάμια τους και τις πολύχρωμες πετονιές τους. Δίπλα η απόχη σε πρώτη ζήτηση, καθώς το ψάρι που θα τσιμπήσει μπορεί να είναι ένα καλοθρεμμένο γριβάδι, γριβί όπως το λένε εδώ οι ψαράδες. Τέτοια μεγάλα γριβιά και πλήθος πεταλούδες - κι αυτά ψάρια της λίμνης - ενδέχεται να δείτε στη σκάλα μετά το πάρκο, αν περάσετε τη στιγμή που καταφθάνουν οι χαρακτηριστικές βάρκες που βλέπατε στο βάθος να σηκώνουν τα δίχτυα τους, για να ξεφορτώσουν την πλούσια ψαριά τους.
Εκτός από τους ψαράδες και τις βάρκες τους, η πρωινή ομίχλη που αποτραβιέται, αποκαλύπτει και τα άλλα πλάσματα της λίμνης, τα υδρόβια πουλιά, τα οποία κάνουν ένα σωρό χαριτωμένες φιγούρες στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Παρακολουθώντας τα φτάνετε στο μικρό πάρκο με τα γλυπτά, κάτω από τη «χερσόνησο» του Κάστρου, όπου λίγο μετά ανοίγεται δεξιά σας η κεντρική πύλη του.
Το Κάστρο των Ιωαννίνων είναι το παλαιότερο βυζαντινό που διατηρείται - κτίστηκε την εποχή του Ιουστινιανού το 528 - και το μοναδικό, μαζί με τη Ρόδο και τη Μονεμβασιά, που κατοικείται και συνεχίζει δική του, ξεχωριστή, ζωή. Περνάτε κάτω από τις επάλξεις και αμέσως αρχίζετε να ανηφορίζετε ανάμεσα σε παλιά κτίσματα, μέχρι την πύλη της ακρόπολης όπου βρίσκεται το τζαμί του Ασλάν Πασά. Περπατάτε ανάμεσα σε σωρούς από μπάλες κανονιών και παλιά κτίρια, όπως τους τουρκικούς στρατώνες, τα λουτρά και τη βιβλιοθήκη.
Για να περιβάλλει τον επισκέπτη όλη η αύρα της λίμνης θα πρέπει να διαλέξει το προσωρινό σπίτι του δίπλα στη λίμνη ή να έχει στα μάτια του τη θέα της. Η καλύτερη επιλογή μέσα στην πόλη, σε άμεση επαφή με τη λίμνη, είναι τα αρχοντικά κτίρια με τις παραδοσιακές αρχιτεκτονικές γραμμές.