Σε θελκτική μεσογειακή πρωτεύουσα θα μεταμορφωθεί η πληγωμένη σήμερα Μητρόπολη των Αθηνών, με το νέο «Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας - Αττικής 2021» του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας (ΟΡΣΑ), το οποίο θα ψηφιστεί στη Βουλή εντός του Δεκεμβρίου.

Το φιλί της ζωής θα δώσει στην ιστορική πόλη το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας (ΡΣΑ), το οποίο σήμερα η πρωτεύουσα υποδέχεται ως έρημος τόπος, αφιλόξενος για κατοίκηση ή επαγγελματική δραστηριότητα, μοιραία εγκαταλειμμένος στα ναρκωτικά, την πορνεία και την παραβατικότητα.
Η καρδιά της πόλης θα χτυπήσει ξανά με τα έργα και τις παρεμβάσεις του νέου Ρυθμιστικού, που προβλέπει μεγαλεπήβολα σχέδια για τα χρονικά της πρωτεύουσας, τα οποία θα πραγματοποιηθούν με πόρους κυρίως από το ΕΣΠΑ, αλλά και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Η διπλή ανάπλαση
Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, το Σχέδιο περιλαμβάνει το έργο της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου και τη δημιουργία χώρου πρασίνου έκτασης 200 στρεμμάτων που θα εκτείνεται μέχρι την πλατεία Αιγύπτου, τη διπλή ανάπλαση της περιοχής στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και του Ελαιώνα που θα προσδώσει πάνω από 400 στρέμματα πρασίνου στο Αστυ, την κατασκευή αποχετευτικού δικτύου στον Βοτανικό, τη μετεγκατάσταση των ΚΤΕΛ Κηφισού στον Ελαιώνα (ΣΥΛ), τη δημιουργία συνεχούς δικτύου από τον Ελαιώνα μέχρι τον Ρέντη, όπου μια καλή σκέψη είναι και η μετεγκατάσταση της λαχαναγοράς και η δημιουργία εκθεσιακού χώρου.

Ακόμη, την απομάκρυνση του σταθμού απορριμματοφόρων του Δήμου Αθηναίων από την Ιερά οδό για να γίνει χώρος πρασίνου, την ανάπλαση της Ακαδημίας Πλάτωνος, το άνοιγμα της πόλης στο παραλιακό μέτωπο και έργα ανάπλασης από το ΣΕΦ μέχρι τη Γλυφάδα, την ανάδειξη του Φαληρικού Ορμου, το πάρκο στη Δραπετσώνα, τις αναπλάσεις στον Δήμο Πειραιά, το έργο της τριτοβάθμιας επεξεργασίας των λυμάτων του ΚΕΛ Ψυττάλειας ύψους 30 εκατ. ευρώ, το οποίο θα αποδώσει 800.000 κ.μ. νερού ημερησίως για την άρδευση των ορεινών όγκων περιαστικών αλσών του Ελληνικού, καθώς και το κλείσιμο των ΧΑΔΑ, τη μετεγκατάσταση οχλουσών και ρυπογόνων δραστηριοτήτων και πλήθος άλλες παρεμβάσεις.

Ακόμη προωθείται η μείωση των συντελεστών δόμησης στις περιοχές κατοικίας, η μετατροπή της Βασιλίσσης Ολγας και της Πανεπιστημίου σε άξονες πεζών, ποδηλάτων και μέσων μαζικής μεταφοράς, αλλά και ο επανασχεδιασμός των λεωφόρων Αμαλίας, Πειραιώς και Πατησίων.
Το νέο ΡΣΑ είχε τεθεί σε διαβούλευση από τον Αύγουστο του 2011, προκειμένου να διαμορφωθεί το οριστικό κείμενο του Νομοσχεδίου και θα υλοποιηθεί με καθυστέρηση 28 χρόνων από το πρώτο Ρυθμιστικό του 1985, το οποίο θεσμοθετήθηκε με τον Νόμο 1515/85 και έκτοτε ακολούθησαν δεκάδες τροπολογίες, δίχως αποτέλεσμα.

Ας σημειωθεί ότι η πολύχρονη αργοπορία εφαρμογής του πρώτου ΡΣΑ και η εφαρμογή του Κτηματολογίου κόστισε ακριβά στο Ελληνικό Δημόσιο, δεδομένου ότι καταπατήθηκαν χιλιάδες στρέμματα δημόσιας και δασικής γης, όπου ιδιώτες νομιμοποίησαν καταπατήσεις μέσω χρησικτησίας και σήμερα διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας.
«Το 1985 που θεσμοθετήθηκε το Ρυθμιστικό Σχέδιο, το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας τότε, και σε αυτό οφείλεται η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και οι παρεμβάσεις στην Πλάκα, ήταν ένα απέραντο πάρκινγκ, με έντονα προβλήματα μείξης αλληλοσυγκρουόμενων χρήσεων και δραστηριοτήτων» εξηγεί ο κ. Δημήτρης Καλογερόπουλος, Αρχιτέκτων Μηχανικός και εκλεγμένο μέλος στην Εκτελεστική Επιτροπή του ΟΡΣΑ και γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής και προσθέτει: «Σήμερα το Ιστορικό Κέντρο βιώνει τη μεγαλύτερη κρίση και υποβάθμιση που εκφράζεται με την γκετοποίηση, την εγκατάλειψη, την ερήμωση, την απαξίωση των επιχειρήσεων, την απομάκρυνση της κατοικίας».

Το Ιστορικό Κέντρο
«Το Ρυθμιστικό επαναπροσδιορίζει τον ρόλο, τη σημασία και τον χαρακτήρα του Ιστορικού Κέντρου. Προωθεί έργα και παρεμβάσεις που θα αναβαθμίσουν την περιοχή. Θα πρέπει συντεταγμένα Κεντρική και περιφερειακή διοίκηση, δήμοι και πολίτες να εξειδικεύσουμε τις κατευθύνσεις και τα προγράμματα του Ρυθμιστικού και άμεσα να υλοποιηθούν δράσεις για τη διάσωση του κέντρου, να επανέλθει η κατοικία, να γίνει τουριστικός πόλος, να αναβιώσουν η ζωή και η δραστηριότητα, ο χαρακτήρας και η αισθητική, να ξαναγίνει πόλος της νεολαίας και των κατοίκων του Λεκανοπεδίου.

Προγράμματα που θα τονώσουν τις επαγγελματικές δραστηριότητες, θα συμβάλουν στη μείωση της ανεργίας και θα αποδώσουν ξανά στην πόλη το κέντρο και τον χαρακτήρα της».

Ο ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ
Μέχρι το 2021 θα έχει αλλάξει η όψη της πόλης

Μέχρι σήμερα ο ΟΡΣΑ ασκεί ρόλο κεντρικού συντονιστικού οργάνου εξειδίκευσης και εφαρμογής των πολιτικών επιλογών, για την εφαρμογή αναπτυξιακών κατευθύνσεων. Εχει προταθεί η μεταφορά των αρμοδιοτήτων του ΟΡΣΑ στη Δ/νση Χωροταξίας και Ρυθμιστικών Σχεδίων του ΥΠΕΚΑ. Εκτιμάται ότι η διάσπαση του αντικειμένου των αρμοδιοτήτων του σημερινού ΟΡΣΑ και η δημιουργία μιας απογυμνωμένης από ολοκληρωμένες πολιτικές Δ/νσης Ρυθμιστικού Σχεδίου ακυρώνει τους προγραμματισμένους στόχους.

Το ΡΣΑ του ΟΡΣΑ είναι το γενικό ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης, οργάνωσης, χωροθέτησης, αναβάθμισης, αναδόμησης των κεντρικών λειτουργιών, των χρήσεων και των υποδομών της μείζονος περιοχής της πρωτεύουσας. Με σύντομο χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2021, το νέο σχέδιο νόμου εντάσσεται στο πλαίσιο της Επιχείρησης Εθνικής Μεταρρυθμιστικής Χωρικής Ανασυγκρότησης, η οποία ευελπιστεί να επιλύσει τα κενά και τις ασυμβατότητες του Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου και των επιμέρους Ειδικών Χωροταξικών, των Ρυθμιστικών Σχεδίων των αστικών κέντρων, ενσωματώνοντας τα Προεδρικά Διατάγματα και τα Διαχειριστικά Σχέδια των περιοχών ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας.
Οι λειτουργίες των πόλεων της Αθήνας, του Πειραιά, των περιφερειακών κέντρων των μεγάλων δήμων του Λεκανοπεδίου και της Αττικής: Μαρούσι, Περιστέρι, Αιγάλεω, Μέγαρα, Λαύριο, Κηφισιά, Καλλιθέα, Γλυφάδα κ.ά. αλλά και των τοπικών κέντρων θα αναπτύσσονται σε ένα αποκεντρωμένο πολυλειτουργικό δίκτυο. Τα κέντρα ιεραρχούνται, προσλαμβάνουν δομή και χαρακτήρα και χωροθετούνται οι χρήσεις γης. Επίσης προβλέπεται η προστασία και ανάδειξη των υπερτοπικών πόλων πρασίνου, των ορεινών όγκων και των μεγάλων ελεύθερων εκτάσεων μέσα στον αστικό ιστό, όπως τα Τουρκοβούνια, το Πάρκο Α. Τρίτση, του Γουδή, το Πεδίον Αρεως, ο Εθνικός κήπος κ.ά., καθώς και η δημιουργία νέων χώρων πρασίνου, όπως τα 2.000 στρέμματα του Ελληνικού.

Πολλαπλά οφέλη
«Το νέο Ρυθμιστικό είναι ο καταστατικός χάρτης της πολεοδομικής, περιβαλλοντικής και τεχνικής οργάνωσης των χρήσεων, των έργων και των παρεμβάσεων στην Αττική, έτσι ώστε να πραγματοποιούνται με ιεράρχηση, ορθολογισμό, πρόγραμμα που θα βελτιώνει της λειτουργία τους, θα πολλαπλασιάζει τα οφέλη και κυρίως θα συμβάλλει αποφασιστικά στη βελτίωση και αναβάθμιση της καθημερινής ζωής των κατοίκων» επισημαίνει ο κ. Καλογερόπουλος και συμπληρώνει: «Είναι ταυτόχρονα αναπτυξιακό γιατί θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, θα προκαλέσει επενδύσεις, θα συμβάλει στη δημιουργία έργων, δραστηριοτήτων και θα αναβαθμίσει υπάρχουσες, και περιβαλλοντικά θα συμβάλει στη διατήρηση του τοπίου, την αύξηση του πρασίνου, την προστασία των οικοτόπων, των αρχαιολογικών χώρων, στη διευθέτηση των ρεμάτων, τη δημιουργία ελεύθερων χώρων κ.λπ. Ως προτεραιότητα το Ρυθμιστικό Σχέδιο για την Αττική θέτει τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, μέσω της κατάργησης των παρεκκλίσεων αρτιότητας σε οικόπεδα μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων».

Η περιοχή του Ελαιώνα, η πρώτη βιομηχανική περιοχή της Ελλάδας, θα γίνει ένας σύγχρονος οργανωμένος υποδοχέας παραγωγικών δραστηριοτήτων δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Ανάλογες υποδομές προβλέπονται και για την περιοχή του Διεθνούς Αερολιμένα, ενώ σχεδιάζεται η χωροθέτηση Επιχειρηματικών Πάρκων στις πύλες εισόδου της περιφέρειας.
«Ο Ελαιώνας σήμερα χαρακτηρίζεται από εγκατάλειψη και υποβάθμιση, λέει ο κ. Καλογερόπουλος. «Με την υλοποίηση έργων υποδομής που αφορούν στη δημιουργία κατάλληλου εσωτερικού οδικού δικτύου, ενεργειακών υποδομών και διευθέτησης ομβρίων και λυμάτων, στον Ελαιώνα θα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν τα υφιστάμενα κτίρια ή να κατασκευασθούν νέα με χρήσεις μη οχλούσας βιομηχανίας-βιοτεχνίας, εμπορίου και διοίκησης. Ταυτόχρονα η υλοποίηση του θεσμοθετημένου δικτύου κοινόχρηστων χώρων και πρασίνου, που προέρχεται από εισφορά σε γη, θα αποδώσει στο Λεκανοπέδιο πράσινο έκτασης 400 στρεμμάτων».

Το οικολογικό πάρκο της παραλίας
Το έργο ανάδειξης του παράκτιου μετώπου Σαρωνικού θα ενοποιήσει την έκταση από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στον Πειραιά ως το Φλοίσβο, εμβαδού 800 στρ. και μήκους 2,5 χλμ. Βάσει της μελέτης θα δημιουργηθεί ένα Οικολογικό Πάρκο, το οποίο θα χωρίζεται σε πέντε ζώνες χρήσεων: πρασίνου, αθλητισμού (2 ζώνες), πολιτισμού και εμπορίου. Το 2016 αναμένεται να ολοκληρωθεί το έργο της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου, που θα εκτείνεται σε μήκος 1,5 χλμ., από το Σύνταγμα έως τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.