Εκτενές άρθρο για τη δυναστεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου αφιερώνει το περιοδικό National Geographic, με αφορμή τον αριστουργηματικό τύμβο Καστά της Αμφίπολης και το πέπλο μυστηρίου που καλύπτει τον «ένοικο»
«Η αγωνία κορυφώνεται ενόσω οι αρχαιολόγοι άναζητούν αποδείξεις για την ταυτότητα του προσώπου που έχει ταφεί με λαμπρότητα στον μυστηριώδη τάφο της Αμφίπουλης, στη Βόρεια Ελλάδα. Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι ο τάφος έχει χτιστεί για κάποιο πολύ κοντινό πρόσωπο στον Μέγα Αλέξανδρο -τη μητέρα του Ολυμπιάδα, τη σύζυγό του Ρωξάνη, έναν από τους αγαπημένους του στρατηγούς ή τον παιδικό του φίλο Ηφαιστίωνα», σημειώνει το δημοσίευμα, το οποίο μάλιστα δεν διστάζει να προσδώσει στον τελευταίο και την ιδιότητα του «εραστή» του στρατηλάτη.
«Τους τρεις προηγούμενους μήνες η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη και η ομάδα της έκαναν μία σειρά σπουδαίων ανακαλύψεων στον τύμβο, από στύλους σμιλεμένους αριστουργηματικά σε σχήμα νέων γυναικών μέχρι μωσαϊκό που απεικονίζει το μύθο της Αρπαγής της Περσεφόνης. Τα πανάκριβα καλλιτεχνήματα του τύμβου που χρονολογείται στην ταραγμένη εποχή γύρω από το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δείχνει την παρουσία ενός σημαντικού προσώπου», συνεχίζει.
«Ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος είναι σχεδόν βέβαιο ότι έχει ταφεί στην Αίγυπτο. Αλλά τα τελικά σημεία ταφής -και τα πλούσια και γενετικά δεδομένα που μπορεί να περιέχουν- των μελών της οικογένειάς του είναι άγνωστα. Η ανασκαφή της Αμφίπολης έρχεται να προσθέσει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του στρατηλάτη και της οικογένειάς του, μίας δυναστείας βουτηγμένης στην ίντριγκα, τη συνωμοσία και το αίμα, που μοιάζει με αυτή των Λάνιστερ στη διάσημη τηλεοπτική σειρά Game of Thrones», τονίζει το άρθρο.
«Ανάμεσα στην οικογένεια του Αλέξανδρου, "ο βασιλιάς ή ηγέτης που κατέληξε να πεθάνει στο κρεβάτι του ήταν σπάνια», λέει ο Φίλιπ Φρίμαν, βιογράφος του Μ. Αλεξάνδρου και καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Luther College της Αϊόβα.
Οι ίντριγκες του παλατιού
Για να καταλάβει κανείς αυτές τις ίντριγκες του παλατιού, επισημαίνει το άρθρο, θα πρέπει να ξεκινήσει με τον πατέρα του Μ.Αλεξάνδρου, Φίλιππο Β', ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο της Μακεδονίας το 359 πΧ. Εκείνη την εποχή η Μακεδονία ήταν μία ορεινή χώρα στα βόρεια της Αρχαίας Ελλάδας, αλλά ο Φίλιππος είχε μεγάλα όνειρα. Μεταφόρφωσε το μακεδονικό στρατό από μία ομάδα ανοργάνωτων μαχητών σε μία πειθαρχημένη στρατιωτική μηχανή και την εξόπλισε με ένα νέο για την εποχή φονικό όπλο, τη σάρισα, μία τεράστια λόγχη που είχε σχεδιαστεί για να κρατά τους εχθρούς μακριά από τις φάλαγγές του.
Ως γεννημένος αυτοκράτορας, ο Φίλιππος οδήγησε το στρατό του στη δύση, πολεμώντας και υποτάσσοντας τις μεγαλύτερες ελληνικές πόλεις μέχρι να τις υποτάξει στο ζυγό του. «Ο Φίλιππος Β' ήταν ένας κλασικός πολέμαρχος. Ήταν πάντα στο κέντρο της μάχης », λέει ο Ίαν Γουόρθινγκτον, συγγραφέας του βιβλίου «By the Spear: Philip II, Alexander the Great, and the Rise and Fall of the Macedonian Empire».
«Βάσει εθίμου, οι Μακεδόνες βασιλείς παντρεύονταν διάφορες γυναίκες συχνά για να χτίσουν πολιτικούς δεσμούς και συμμαχίες με ισχυρούς γείτοντες. Η μητέρα του Αλέξανδρου, Ολυμπιάδα, ήταν κόρη του βασιλιά της Μολοσσίας, μία χώρα που ήταν τμήμα της σημερινής Αλβανίας, και είχε καταγωγή από τον θρυλικό Έλληνα ήρωα του Τρωικού Πολέμου, Αχιλλέα. Ήταν μία από τις πολλές συζύγους του Φιλίππου και σύμφωνα με τους αρχαίους ιστορικούς, έκανε αδυσώπητες σκευωρίες για να τοποθετήσει το γιο της στον μακεδονικό θρόνο. Ορισμένοι μάλιστα ιστορικοί αναφέρουν ότι δηλητηρίασε τον μεγαλύτερο, ετεροθαλή αδελφό του Μ.Αλεξάνδρου, αλλοιώνοντας τις διανοητικές του ικανότητες», προσθέτει το άρθρο.
«Για κάποιο διάστημα, οι ίντριγκές της φαινόταν ότι πετύχαιναν. Ο Φίλιππος έχρισε διάδοχό του τον Αλέξανδρο, παρέχοντάς του πρώτης τάξεως εκπαίδευση από τον διάσημο φιλόσοφο Αριστοτέλη και ενθαρρύνοντας την ανδρεία του ως πολεμιστή. Αλλά σημαντικοί μακεδόνες ευγενείς στο δικαστήριο του Φιλίππου έβλεπαν τον Αλέξανδρο ως μη καθαρόαιμο Μακεδόνα και συνεπώς μη νόμιμο (για τη διαδοχή). Μέχρι την εποχή που ο Αλέξανδορς έφτανε στο τέλος της εφηβείας του, ο Φίλιππος έμοιαζε να συμμεριζόταν αυτές τις αμφιβολίες. Ετσι, παντρεύτηκε μία Μακεδόνισσα και κατά τη διάρκεια γιορτής, ο Φίλιππος έθεσε σε δημόσια διαβούλευση την νομιμότητα του Αλέξανδρου (...)», συμπληρώνει το δημοσίευμα.
«Αργότερα ο Φίλιππος προσπάθησε να "τα μαζέψει" αλλά είχε ήδη δημιουργήσει έναν επικίνδυνο εχθρό. Αυτό που συνέβη μετά είναι το θέμα της συζήτησης, αν και λίγα είναι γνωστά. Το 336 πΧ, ο Φίλιππος έκανε έναν πλούσιο γάμο για μία από τις κόρες του και κάλεσε μέλη από γειτονικούς βασιλικούς οίκους. Ως μέρος των εορτασμών, είχε σχεδιάσει δημόσιους αγώνες στο θέατρο των Αιγών, την πρωτεύουσά του. Ο ίδιος μπήκε στο στάδιο φορώντας ένα λευκό μανδύα στους ώμους του. Στη μία πλευρά βρισκόταν ο Αλέξανδρος και στην άλλη ο θετός γιος του. Ο Φίλιππος απομάκρυνε τους φρουρούς του και καθώς στεκόταν στο κέντρο του θεάτρου το πλήθος άρχισε να ζητωκραυγάζει», συνεχίζει.
«Αυτό ήταν το τελευταίο πράγμα που άκουσε. Ένας δολοφόνος ξεπήδησε από το πλήθος και μαχαίρωσε τον Φίλιππο μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παρευρισκομένων. Μέσα σε όλη αυτήν την τρέλα, ο εκτελεστής, ονόματι Παυσανίας, έφυγε από εκεί κατευθυνόμενος προς το σημείο που βρίσκονταν τα άλογά του. Αλλά πριν δραπετεύσει, έεσε και τρεις από τους φρουρούς του Φιλίππου τον σκότωσαν», σημειώνει ο Γουόρθινγκτον.
Η θεωρία συνωμοσίας
«Εδρασε μόνος του ο Παυσανίας; Κάποια αρχαία κείμενα επισημαίνουν ότι έτσι έγινε, δολοφόνησε τον Φίλιππο σε μία κρίση ζηλοφθονίας. Πολλοί Μακεδόνες ευγενείς ήταν αμφισεξουαλικοί και ο Φίλιππος δεν αποτελούσε εξαίρεση», τονίζει το National Geographic. Και συμπληρώνει: «Ο Παυσανίας ήταν εραστής του και όταν τον βαρέθηκε, τον απέρριψε και τον άφησε στα χέρια άλλων. Έτσι, ίσως ο Παυσανίας να τον σκότωσε για εκδίκηση»
Ωστόσο, επισημαίνει ο Γουόρθινγκτον, υπάρχουν κάποια στοιχεία συνωμοσίας. Ο Παυσανίας για παράδειγμα έφυγε προς μία κατεύθυνση όπου υπήρχαν άλογα, πράγμα που σημαίνει ότι είχε σχεδιάσει να διαφύγει από τον τόπο του εγκλήματος.
«Νομίζω ότι ο Παυσανίας είχε εντολή να σκοτώσει τον Φίλιππο», τονίζει ο Γουόρθινγκτον, ο οποίος υποψιάζεται ότι η Ολυμπιάδα και ο Αλέξανδρος έπαιξαν ρόλο κλειδί στη δολοφονία του, υπογραμμίζοντας ότι «δηλητηρίασαν» το μυαλό του και τον ενθάρρυναν να σκοτώσει τον μακεδόνα βασιλιά. Άλλοι ιστορικοί, πάλι, δεν είναι σίγουροι ότι ο Αλέξανδρος είναι ένοχος πατροκτοίας. Παρόλα αυτά, ο Φρίμαν του Luther College, λέει ότι «αν έβαζες σήμερα τον Αλέξανδρο σε μία πολυθρόνα για να τον εξετάσεις, θα είχε πολλή πλάκα».
Ο Μέγας Αλέξανδρος
Στη συνέχεια το National Geographic αναφέρεται στον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος -σαν τον πατέρα του- έδειχνε ανάλογη αγάπη στη μάχη.
Με τον Φίλιππο να έχει πεθάνει, ο Αλέξανδρος είχε να πείσει τους Μακεδόνες ότι άξιζε να είναι ο βασιλιάς. Σχεδίασε μία πανάκριβη κηδεία για τον πατέρα του και το σώμα του ενταφιάστηκε στη σημερινή Βεργίνα. Επίσης, έπρεπε να πείσει και το στρατό ότι ήταν ένας στρατηγός όπως ο πατέρας του. Ξεκίνησε, τότε, μία σειρά από εκστρατείες, κατακτήσεις και νίκες τη μία μετά την άλλη. Όταν έκλεισε τα 21 του χρόνια, ανέλαβε επισήμως την εξουσία στη Μακεδονία και ήταν έτοιμος να κατακτήσει την Περσία.
«Η ηγεμονία του εξαπλώθηκε από την Αίγυπτο μέχρι την Ινδία και δημιούργησε μία από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες του αρχαίου κόσμου. Ο κολλητός του φίλος ήταν ο Ηφαιστίωνας, ένας μακεδόνας στρατηγός. Όταν εκείνος υπέκυψε από σοβαρή ασθένεια το 324 πΧ σε μία από τις εκστρατείες, ο Αλέξανδρος βυθίστηκε στη θλίψη. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, σταύρωσε το γιατρό του Ηφαιστίωνα και ξεκλήρισε ολόκληρη τη φυλή στην περιοχή στη μνήμη του», συμπληρώνει το περιοδικό.
«Μέχρι το θάνατό του σε ηλικία 33 ετών, ο Μ. Αλέξανδρος ήταν ακόμη στην Ανατολή σχεδιάζοντας την κατάκτηση της Αραβίας. Παντρεύτηκε δύο ξένες γυναίκες αλλά δεν έχρισε κανέναν νόμιμο διάδοχο της αυτοκρατορίας του.
Το τέλος της αυτοκρατορίας
Λίγο μετά το θάνατό του από μυστηριώδη πυρετό στη Βαβυλώνα, ανάμεσα στους στρατηγούς του και μέλη της οικογένειάς άρχισε μία μεγάλη διαμάχη. Στο τέλος η αχανής αυτοκρατορία του διασπάστηκε και ξέσπασε εμφύλιος.
Το τέλος της μητέρας του ήρθε από τα χέρια του Κάσσανδρου. Για να ανοίξει το δρόμο προς τον μακεδονικό θρόνο, ο Κάσσανδρος συνέλαβε την Ολυμπιάδα και την εκτέλεσε. Τότε, άρχισε να εξαφανίζει τους πιθανούς αντιπάλους του. Φυλάκισε τη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου, Ρωξάνη, και τον γιο τους, Αλέξανδρο Δ' στην Αμφίπολη και τους δολοφόνησε κρυφά το 311 πΧ. Ετσι ανέλαβε το βασίλειο της Μακεδονίας μέχρι το θάνατό του το 297 πΧ.», τονίζει.
Το δημοσίευμα κλείνει παραθέτοντας την άποψη αρχαιολόγων σήμερα οι οποίοι πιστεύουν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος είναι θαμμένος κάπου στην Αίγυπτο, ίσως στην πόλη που φέρει το όνομά του, την Αλεξάνδρεια. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν ακόμη να ανακαλύψουν τους τάφους της Ολυμπιάδας, της Ρωξάνης, του Ηφαιστίωνα και άλλων στρατηγών του. Ίσως η αρχαιολογική ομάδα που ανασκάπτει το μυστηριώδη τάφο της Αμφίπολης να λύσει το γρίφο, έχοντας βρει τα οστά ενός εξ αυτών.
