Τους 10 λόγους για τους οποίους δεν αποτυπώνεται στο δείκτη τιμών καταναλωτή η μείωση των τιμών και ο περιορισμός των περιθωρίων κέρδους των εμπόρων αποτυπώνει η ΕΣΕΕ για το 2015 σε σχετική μελέτη.
Ας δούμε λοιπόν γιατί παρά τη σκληρή λιτότητα, οι τιμές πολλών προϊόντων και υπηρεσιών στην εγχώρια αγορά εξακολουθούν να παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις σε σχέση με άλλες χώρες, ακόμα και με κράτη που βρίσκονται επίσης υπό καθεστώς δημοσιονομικής προσαρμογής!
Οι κυριότεροι λόγοι είναι οι εξής:
1. Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές άμεσων φόρων και κυρίως του ΦΠΑ. Στην Ελλάδα αυξήθηκαν οι συντελεστές ΦΠΑ και διαμορφώθηκαν στο επίπεδο του 13% και 23%, αρκετά υψηλότερα από την Ισπανία (οι αντίστοιχοι είναι 8% και 18%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (5% και 20%). Η συνολική φορολογία των επιχειρήσεων είναι σήμερα 30% και θα αυξηθεί περίπου στο 40% όταν ο Μ.Ο. της Ε.Ε. είναι 26%.
2. Οι ενδοομιλικές συναλλαγές πολυεθνικών (transfer pricing), οι οποίες φουσκώνουν τις τιμές αλλά και το κόστος, προκειμένου να αποφεύγουν τη φορολογία στην Ελλάδα. Οι εν Ελλάδι θυγατρικές εισάγουν προϊόντα με τεχνητά υψηλό κόστος, το οποίο μετακυλίεται μέσω των υψηλών τιμών, στους καταναλωτές.
3. Οι ρήτρες απαγόρευσης παράλληλων εισαγωγών, ο εξαναγκασμός δηλαδή των λιανεμπόρων να μην αγοράζουν από θυγατρικές των προμηθευτών τους σε άλλες χώρες όπου ενδεχομένως πωλούν φθηνότερα σε σχέση με την ελληνική αγορά.
4. Οι στρεβλώσεις σχετικές με την εφοδιαστική αλυσίδα οι οποίες, εξαιτίας της ιδιομορφίας τους, εμποδίζουν τον ανταγωνισμό και συμβάλλουν στη διόγκωση των τελικών τιμών με την απαγόρευση συνδυαστικών μεταφορών νωπών με άλλα προϊόντα.
5. Η εκτίναξη των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και γενικότερα των λογαριασμών των ΔΕΚΟ σε καταστήματα και αποθηκευτικούς χώρους καθώς και λοιπά πολεοδομικού τύπου προσκόμματα που επιβαρύνουν τα λειτουργικά έξοδα των εμπορικών επιχειρήσεων.
6. Η ολιγοπωλιακή διάρθρωση της αγοράς χονδρικού και λιανικού εμπορίου με μυστικές συμφωνίες «καρτέλ» που εντόπισε η Επιτροπή Ανταγωνισμού σύμφωνα με διαπιστώσεις της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.
7. Η μεγάλη εξάρτηση από τις διακυμάνσεις των διεθνών τιμών πετρελαίου με επιβάρυνση στην τελική τιμή σε σειρά προϊόντων όπου τα καύσιμα χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη έχουν αυξήσει το κατά μονάδα κόστος καθώς έχουν εκτινάξει και το κόστος των μεταφορών.
8. Η άνοδος των επιτοκίων δανεισμού όσων επιχειρήσεων μπορούν ακόμα να δανειστούν από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Επίσης, εξαιτίας της παύσης των πιστώσεων που επιβλήθηκε στις ελληνικές εισαγωγικές επιχειρήσεις από τους προμηθευτές τους στο εξωτερικό, λόγω της έλλειψης αξιοπιστίας της χώρας μας (country risk), τις υποχρεώνει στην ουσία να επωμίζονται εξολοκλήρου και της μετρητοίς το κόστος αγοράς πολύ πριν την παραλαβή των εμπορευμάτων.
9. Η αδυναμία πλήρους αποτύπωσης της ελληνικής πραγματικότητας, αφού σε πολλές περιπτώσεις λαμβάνουν χώρα στο ταμείο άτυπες εκπτώσεις πριν την έκδοση της απόδειξης, ανάλογα μάλιστα και με τον τρόπο πληρωμής, γεγονός που οδηγεί σε διαμόρφωση διαστρεβλωμένων στοιχείων.
10. Η μονομερής προσήλωση των κρατικών φορέων στην άρση των εμποδίων εισόδου των επιχειρήσεων στην αγορά, όταν θα ήταν αποτελεσματικότερο να ενταθούν οι προσπάθειες στην κατεύθυνση της κατάργησης των γραφειοκρατικών παραγόντων που θα διαμορφώσουν χαμηλότερα την τελική τιμή.
Στην ίδια ανακοίνωση, η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου αφού τονίζει ότι «οι σχεδιαστές των προγραμμάτων λιτότητας αγνόησαν παντελώς τους εγχώριους φορείς και τελικά έπεσαν έξω στους αρχικούς τους σχεδιασμούς», «χτυπά καμπανάκια» για την αντιμετώπιση του προβλήματος από τις εμπορικές επιχειρήσεις από κοινού με το Υπουργείο Ανάπτυξης.
