Παρόλο που ο πάγος που επιπλέει στην Αρκτική έχει συρρικνωθεί δραματικά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες λόγω της κλιματικής αλλαγής, ο θαλάσσιος πάγος που περιβάλλει την Ανταρκτική περιέργως αυξήθηκε ελαφρά στο ίδιο διάστημα. Ολλανδοί ερευνητές εκτιμούν τώρα ότι έλυσαν το μεγάλο παράδοξο.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη στην επιθεώρηση Nature Geoscience, o πάγος επεκτείνεται στη θάλασσα γύρω από την Ανταρκτική λόγω της θέρμανσης και της τήξης των πάγων που καλύπτουν το έδαφος της ηπείρου.

Λεπτό επιφανειακό στρώμα

Το υγρό, γλυκό νερό που προκύπτει από αυτό το λιώσιμο κυλά κάτω από τους παγετώνες και φτάνει τελικά στη θάλασσα, όπου επιπλέει σε ένα επιφανειακό στρώμα -το ψυχρό, γλυκό νερό είναι λιγότερο πυκνό από το αλμυρό, σχετικά θερμό νερό του Νότιου Ωκεανού.

Όταν αργότερα έρθει το φθινόπωρο, το επιφανειακό στρώμα ψυχρού νερού είναι πιο εύκολο να μετατραπεί σε επιπλέοντες πάγους.

«Ο θαλάσσιος πάγος γύρω από την Ανταρκτική αυξάνεται παρά την παγκόσμια θέρμανση» δήλωσε στο Reuters ο Ρίτσαρντ Μπιντάγια, επικεφαλής της μελέτης στο Βασιλικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο της Ολλανδίας. «Αυτό προκαλείται από την τήξη των παγοκρηπίδων στην κάτω επιφάνειά τους» επισήμανε.

Διάσταση απόψεων

Η μελέτη βασίστηκε σε υπολογιστικό κλιματικό μοντέλο που προσομοιώνει την επίδραση του υγρού νερού στις συνθήκες του Νότιου Ωκεανού γύρω από την Ανταρκτική. Το σημείο-κλειδί είναι ότι η προσομοίωση του μηχανισμού που περιγράφουν οι ερευνητές αναπαράγει με ακρίβεια τις μεταβολές που έχουν καταγραφεί στον θαλάσσιο πάγο.

Η μελέτη, πάντως, δεν βρίσκει σύμφωνους όλους τους κλιματολόγους. Ερευνητές της βρετανικής αποστολής στην Ανταρκτική επιμένουν στα αποτελέσματα δικής τους, περυσινής έρευνας, σύμφωνα με την οποία η επέκταση του θαλάσσιου πάγου οφείλεται στη δράση των ανέμων, οι οποίοι ψύχουν ορισμένες περιοχές.

Όποια πάντως κι αν είναι η εξήγηση, η επέκταση του θαλάσσιου πάγου δεν σημαίνει ότι η Ανταρκτική είναι απρόσβλητη από την κλιματική αλλαγή.

Οι πάγοι που επιπλέουν επεκτείνονται μόλις κατά 1,9% ανά δεκαετία, ωστόσο οι παγετώνες στο έδαφος της Ανταρκτικής συρρικνώνονται κατά 250 γιγατόνους (δισεκατομμύρια τόνους) ανά έτος.

Πράσινη Αρκτική;

Ακόμα πιο έντονη είναι εξάλλου η κλιματική αλλαγή στην Αρκτική, όπου η έκταση των πάγων έπεσε πέρυσι στα χαμηλότερα επίπεδα από τότε που άρχισαν οι μετρήσεις το 1979.

Οι κλιματολόγοι προειδοποιούν μάλιστα ότι σε μερικά χρόνια η Αρκτική θα μένει χωρίς καθόλου πάγο τα καλοκαίρια και θα μετατρέπεται έτσι σε μια απέραντη θάλασσα.

Σε μια άλλη εξέλιξη, ανεξάρτητη μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature Climate Change προβλέπει ότι η Αρκτική θα πρασινίσει τις επόμενες δεκαετίες, καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας ευνοεί τη βλάστηση.

Αυτό, όμως, δεν είναι καλό νέο: οι ερευνητές εκτιμούν ότι το πρασίνισμα της Αρκτικής θα επιταχύνει ακόμα περισσότερο την παγκόσμια θέρμανση.