Αυτά που μέχρι πριν από λίγα χρόνια φάνταζαν ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας γίνονται πραγματικότητα, καθώς οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές μπορούν πλέον να αναγνωρίζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα.

Σήμερα, ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής μπορεί να «αντιληφθεί» το άγχος από την εφίδρωση του δέρματος, τη διάθεση από τον τρόπο που δακτυλογραφεί κανείς, τη φυσική κατάσταση του ανθρώπου από τον τρόπο που κινείται μέσα σε έναν χώρο, ενώ υπάρχει ακόμη και φωτογραφική μηχανή που «αρνείται» να φωτογραφίσει, αν ο φωτογραφιζόμενος δεν χαμογελάσει!

Η συναισθηματική υπολογιστική, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, είναι το πεδίο της επιστήμης των υπολογιστών που είτε αφορά τον συναισθηματικό μας κόσμο είτε προκύπτει από αυτόν ή τον επηρεάζει σκόπιμα. Η συναισθηματική υπολογιστική αποτελεί αντικείμενο της ερευνητικής ομάδας του έργου «Σθένος», με εταίρους το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας, το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και την Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ. Το έργο αποσκοπεί στην ανάπτυξη ανθρωποκεντρικών υπολογιστών, οι οποίοι μπορούν να κατανοήσουν την κατάσταση του ανθρώπου, χρησιμοποιώντας οπτικοακουστικά και βιολογικά σήματα και να αλληλεπιδράσουν μαζί τους, χρησιμοποιώντας κυρίως συνθετική οπτικοακουστική πληροφορία.

«Απώτερος στόχος είναι να κάνουμε τους υπολογιστές πιο ανθρωποκεντρικούς, δηλαδή να καταλαβαίνουν το ανθρώπινο συναίσθημα είτε αυτό προέρχεται από τις εκδηλώσεις του βαδίσματός μας είτε προέρχεται από τις εκδηλώσεις του εγκεφάλου μας ή τις συναισθηματικές εκφράσεις του προσώπου μας και να λειτουργούν καταλλήλως. Τρεις διαφορετικές ομάδες στο έργο αυτό εστιάζουν σε αυτά τα τρία διαφορετικά πράγματα. Η συμβολή μας στο πρόγραμμα από την πλευρά του ΑΠΘ είναι η κατανόηση του πώς ο εγκέφαλος εκδηλώνει τα συναισθήματα. Προσπαθούμε να δούμε με ποιες μεθόδους μπορούμε να μελετήσουμε τον εγκέφαλο και να διαπιστώσουμε, αν αυτός έχει εκδηλώσεις συναισθημάτων, αν αυτά τα συναισθήματα παίζουν κάποιον άλλον ρόλο στην κατανόηση και τη νόηση» εξηγεί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ Παναγιώτης Μπαμίδης, με αφορμή τη σημερινή ημερίδα ανάλυσης νευροεπιστημονικών δεδομένων, που διοργάνωσε η ερευνητική ομάδα του έργου «Σθένος» του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Βιοϊατρικής Τεχνολογίας.

Όπως επισημαίνει ο κ. Μπαμίδης, αυτά που πριν από 15 χρόνια φαίνονταν σαν επιστημονική φαντασία έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται και ευρέως.

«Πολλές εφαρμογές που νομίζαμε ότι πριν από 15 χρόνια είναι τρελές, σήμερα τις έχουμε στην πραγματικότητα, είτε με συσκευές που συνδέουν το χέρι μας με τον υπολογιστή και ανιχνεύουν μέσω της εφίδρωσης του δέρματος, αν είμαστε αγχωμένοι είτε μέσω της αντίδρασης μας – από το πώς δακτυλογραφούμε και τι είδους πράγματα γράφουμε στον υπολογιστή βλέπουμε να εμφανίζεται την οθόνη ένα ανθρωπάκι, που είτε χαμογελάει είτε είναι στεναχωρημένο, δείχνοντας έτσι τη συναισθηματική μας κατάσταση. Αυτό το οποίο βλέπουμε σε ευρείες εφαρμογές της καθημερινότητας είναι οι κάμερες που αν δεν ανιχνεύσουν χαμόγελο όταν πατάς το κουμπί, δεν βγαίνει η φωτογραφία» επισημαίνει ο κ. Μπαμίδης.

Η ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ που μετέχει στο έργο «Σθένος» έχει ανακαλύψει κάποιες ανατομικές δομές του εγκεφάλου, που ευθύνονται για το ανθρώπινο συναίσθημα και οι οποίες δεν ήταν γνωστές τα προηγούμενα χρόνια.

«Ανακαλύψαμε ότι μια δομή, η παρεγκεφαλίδα, παίζει ρόλο και στην έκφραση των συναισθημάτων, ενώ μέχρι πρόσφατα όλοι θεωρούσαμε ότι παίζει ρόλο στην ισορροπία ή σε κάποια άλλης φύσεως θέματα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να το ξέρουμε γιατί οι βλάβες στην παρεγκεφαλίδα μπορούν να οδηγήσουν και αλλού ή χάρη σε αυτή τη γνώση να προλάβουμε τη δημιουργία αυτών των βλαβών.
Η άλλη ερευνητική ομάδα έχει ήδη προσπαθήσει να κατανοήσει, με κάμερες που τοποθετεί στην οροφή, ανίχνευση την κίνησης του ανθρώπου μέσα στο χώρο και άρα του βαδίσματος και να αντιληφθεί, αν είναι αγχωμένος ή αν είναι σε καλή φυσική κατάσταση.