Σε πόσους πλανήτες υπάρχει ζωή ?

Πριν από δέκα χρόνια κανείς δεν ήξερε αν υπάρχουν πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Σήμερα γνωρίζουμε εκατό περίπου κοντινά αστέρια που συνοδεύονται από πλανήτες, και ο κατάλογος αυτός μεγαλώνει κάθε μέρα με ολοένα ταχύτερο ρυθμό.

Μήπως άραγε πλησιάζει η στιγμή που θα διαπιστώσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας στον κόσμο;
Ως το 1995 η ύπαρξη εξωπλανητών, όπως ονομάζονται οι πλανήτες που περιφέρονται γύρω από άλλα αστέρια, ήταν μόνο μια ακαδημαϊκή υπόθεση. Ο λόγος είναι ότι οι πλανήτες αυτοί δεν είναι δυνατόν να παρατηρηθούν με ένα απλό τηλεσκόπιο, επειδή το ασύγκριτα ισχυρότερο φως του κεντρικού αστεριού καλύπτει εντελώς την αμυδρή εικόνα κάθε πλανήτη.

Είναι σαν να προσπαθούμε να διακρίνουμε την καύτρα ενός τσιγάρου δίπλα σε έναν πανίσχυρο αντιαεροπορικό προβολέα. Για τον λόγο αυτόν οι αστρονόμοι σκέφθηκαν να αναζητήσουν εξωπλανήτες με έμμεσο τρόπο, χρησιμοποιώντας τον Νόμο Δράσης και Αντίδρασης του Νεύτωνα: το κεντρικό αστέρι έλκει κάθε πλανήτη με την ίδια δύναμη που ο πλανήτης έλκει το αστέρι.

Ετσι και τα δύο σώματα κινούνται σε τροχιά γύρω από το κέντρο μάζας τους, μόνο που η κίνηση του αστεριού είναι πολύ μικρότερη από αυτή του πλανήτη, επειδή το αστέρι έχει πολύ μεγαλύτερη μάζα.

Αν μπορούσαμε να παρατηρήσουμε με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια το φάσμα του αστεριού μέσα από ένα πρίσμα, θα ήταν δυνατόν να ανιχνεύσουμε μια τέτοια κίνηση από την περιοδική ταλάντωση του φάσματος δεξιά-αριστερά. Οσο μεγαλύτερος είναι ο πλανήτης τόσο μεγαλύτερη είναι και η ταλάντωση φάσματος του αστεριού.

Με τη μέθοδο αυτή ανακαλύφθηκαν το 1995 οι πρώτοι εξωπλανήτες, που ήταν αέριοι γίγαντες με μάζα χίλιες φορές τη μάζα της Γης, H διαπίστωση ότι πάρα πολλά αστέρια συνοδεύονται από εξωπλανήτες κάνει την αναζήτηση ζωής πέρα από τη Γη μας περισσότερο επίκαιρη παρά ποτέ.

Oι περισσότεροι αστρονόμοι έχουμε την εντύπωση ότι η «κρίσιμη» ώρα, κατά την οποία θα διαπιστώσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν, πλησιάζει.